LASER ΣΤΟ ΓΛΑΥΚΩΜΑ
ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΗ ΤΡΑΜΠΕΚΟΥΛΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΜΕ LASER
ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Τι είναι η εκλεκτική τραμπεκουλοπλαστική με Laser, ή SLT–Laser;
Η εκλεκτική τραμπεκουλοπλαστική με Laser, ή SLT- Laser, είναι μια μορφή χειρουργικής με Laser που χρησιμοποιείται για τη μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης στο γλαύκωμα. Χρησιμοποιείται όταν τα τοπικά φάρμακα (οφθαλμικές σταγόνες) δεν μειώνουν επαρκώς την πίεση του οφθαλμού ή προκαλούν σημαντικές παρενέργειες. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως αρχική θεραπεία στο γλαύκωμα. Το SLT-Laser χρησιμοποιείται εδώ και περισσότερα από 20 χρόνια σε όλο τον κόσμο.
Ποιος είναι υποψήφιος για SLT-Laser;
Οι ασθενείς που έχουν πρωτοπαθές ή δευτεροπαθές γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας και χρειάζονται μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης (Ε.Ο.Π.) είναι κατάλληλοι για την εφαρμογή του SLT–Laser. Ο οφθαλμίατρος σας θα αποφασίσει αν είστε υποψήφιος-α για SLT–Laser.
Πώς λειτουργεί;
Η ενέργεια του Laser εφαρμόζεται στο trabeculum (δοκιδωτό πλέγμα), τον ιστό δηλαδή που μοιάζει με δίχτυ και μέσω του οποίου αποχετεύεται το υγρό που παράγεται μέσα στο μάτι (υδατοειδές υγρό).
Αμέσως ξεκινά μια χημική και βιολογική αλλαγή στον ιστό, που οδηγεί σε καλύτερη αποχέτευση του υδατοειδούς υγρού μέσα από το trabeculum και έξω από το μάτι. Αυτό τελικά έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της Ε.Ο.Π. Μπορεί να χρειαστούν 1-3 μήνες για να εμφανιστούν τα αποτελέσματα.
Γιατί ονομάζεται εκλεκτική;
Ο τύπος του χρησιμοποιούμενου Laser προκαλεί ελάχιστη απορρόφηση θερμικής ενέργειας από τον ιστό, επειδή απορροφάται μόνο από τους ιστούς που έχουν χρωστική στο μάτι. Μερικές φορές μάλιστα αναφέρεται και ως «κρύο Laser». Για τον λόγο αυτό, η εφαρμογή του SLT–Laser–Laser έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία λιγότερου ουλώδη ιστού και ελάχιστο πόνο.
Ποιοι κίνδυνοι υπάρχουν από την εφαρμογή του SLT-Laser;
Ένα βασικό χαρακτηριστικό του SLT-Laser είναι οι ελάχιστες παρενέργειες, ακόμη και σε σύγκριση με τα φάρμακα για το γλαύκωμα. Η μετεγχειρητική φλεγμονή είναι συχνή, αλλά γενικά ήπια και αντιμετωπίζεται με οφθαλμικές σταγόνες (μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες κολλύριο). Υπάρχει περίπου 5% πιθανότητα εμφάνισης αύξησης της ενδοφθάλμιας πίεσης μετά από την εφαρμογή του Laser, η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντιγλαυκωματικά κολλύρια και συνήθως εξαφανίζεται μετά από 24 ώρες.
Πόσο αποτελεσματικό είναι και πόσο διαρκεί;
Το SLT-Laser μειώνει την ενδοφθάλμια πίεση (Ε.Ο.Π.) κατά περίπου 30% όταν χρησιμοποιείται ως αρχική θεραπεία. Αυτό είναι συγκρίσιμο με τη μείωση της Ε.Ο.Π. από το πιο ισχυρό αντιγλαυκωματικό κολλύριο. Η μείωση της Ε.Ο.Π. συνήθως διαρκεί 1-5 χρόνια, και σε ορισμένες περιπτώσεις, περισσότερο. Αν το αποτέλεσμα της εφαρμογής του SLT–Laser μειωθεί με την πάροδο του χρόνου μπορούν να προστεθούν αντιγλαυκωματικά κολλύρια.
Τι συμβαίνει αν η ενδοφθάλμια πίεση μετά από κάποια χρόνια αυξηθεί ξανά;
Εάν το SLT–Laser είναι αποτελεσματικό, δηλαδή ελαττώσει την Ε.Ο.Π., αλλά μετά από κάποια χρόνια η ενδοφθάλμια πίεση αυξηθεί ξανά, η εφαρμογή του SLT–Laser μπορεί να επαναληφθεί. Οι νέες επαναλαμβανόμενες θεραπείες μπορεί να μειώσουν την Ε.Ο.Π. αλλά ίσως όχι τόσο, όσο η πρώτη εφαρμογή. Μετά από πολλές επαναλήψεις, η εφαρμογή του Laser τελικά δεν θα είναι αποτελεσματική.
Τι συμβαίνει εάν το SLT-Laser αποτύχει να μειώσει την ενδοφθάλμια πίεση;
Εάν το SLT-Laser αποτύχει να μειώσει την Ε.Ο.Π., τότε το γλαύκωμα αντιμετωπίζεται με άλλα μέσα όπως φάρμακα ή χειρουργική επέμβαση. Το SLT-Laser δεν επηρεάζει την επιτυχία των άλλων τύπων θεραπείας του γλαυκώματος.
Θα χρειαστεί να χρησιμοποιώ φάρμακα για το γλαύκωμα και μετά την θεραπεία με SLT-Laser;
Η Ε.Ο.Π. αρκετών ασθενών μπορούν να ελεγχθεί μόνο με την θεραπεία με Laser, ιδιαίτερα αν η εφαρμογή του SLT–Laser είναι η αρχική θεραπεία του γλαυκώματος. Άλλοι ασθενείς χρειάζονται επιπλέον μείωση της Ε.Ο.Π. και συνεπώς μπορεί να χρειαστεί να χρησιμοποιούν και αντιγλαυκωματικά κολλύρια. Φανταστείτε το SLT-Laser ως ισοδύναμο με το πιο ισχυρό κολλύριο για το γλαύκωμα. Στα αρχικά στάδια του γλαυκώματος που απαιτείται συνήθως μόνο ένα αντιγλαυκωματικό κολλύριο, η θεραπεία με το SLT–Laser μπορεί να αντικαταστήσει για αρκετά χρόνια το κολλύριο αυτό.
Είναι σημαντικό πάντως να θυμόμαστε ότι το SLT–Laser, όπως και η φαρμακευτική αγωγή και η χειρουργική επέμβαση δεν αποτελούν οριστική θεραπεία του γλαυκώματος. Γι΄ αυτό συνεχίζει να απαιτείται παρακολούθηση και έλεγχος από τον οφθαλμίατρο σας.
Ποιες άλλες εναλλακτικές θεραπείες με Laser υπάρχουν;
Άλλη παρόμοια θεραπεία με Laser είναι η τραμπεκουλοπλαστική με Argon Laser (ALT). Η ALT ήταν η πρώτη Laser θεραπεία που εφαρμόστηκε στο γλαύκωμα και χρησιμοποιεί ένα θερμικό Laser, που προκαλεί όμως περισσότερες ουλές στο trabeculum από ότι το SLT–Laser. Αυτό περιορίζει και την δυνατότητα του ALT–Laser να επαναληφθεί. Τα αποτελέσματα της μείωσης της ενδοφθάλμιας πίεσης των SLT-Laser και ALT Laser είναι μεν συγκρίσιμα αλλά το ALT-Laser προάγει μεγαλύτερη ουλοποίηση.
Συνοπτικά, το SLT–Laser είναι μια θεραπεία με Laser για τα γλαυκώματα της ανοιχτής γωνίας που μειώνει την πίεση των ματιών. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αρχική θεραπεία, αντί για αντιγλαυκωματικά κολλύρια, ή ως πρόσθετη θεραπεία όταν τα φάρμακα δεν μειώνουν ικανοποιητικά την ενδοφθάλμια πίεση. Η εφαρμογή του SLT-Laser είναι αποτελεσματική, αλλά το αποτέλεσμα του μπορεί να μειωθεί μετά από κάποιο χρονικό διάστημα. Μπορεί να επαναληφθεί αλλά το αποτέλεσμα μπορεί να είναι μικρότερο με την επαναλαμβανόμενη θεραπεία.
LASER ΙΡΙΔΟΤΟΜΗ
Η περιφερική ιριδοτομή με Laser είναι η βασική θεραπεία πρώτης γραμμής σε γλαύκωμα κλειστής γωνίας. Χρησιμοποιείται από το 1984 για την πρόληψη και την θεραπεία των οφθαλμών που έχουν κλειστή γωνία του προσθίου θαλάμου.
Ποια είναι η γωνία του προσθίου θαλάμου και τι είναι το γλαύκωμα κλειστής γωνίας;
Η γωνία του προσθίου θαλάμου είναι ο χώρος μεταξύ του διαφανούς τμήματος του οφθαλμού (κερατοειδούς) και του έγχρωμου τμήματος (ίριδας), κοντά στο σημείο συνάντησής τους κοντά στην άκρη της ίριδας. Περιέχει το trabeculum (δοκιδωτό πλέγμα), το οποίο είναι ένας ιστός που μοιάζει με δίχτυ. Μέσω του trabeculum αποχετεύεται το υγρό που παράγεται μέσα στο μάτι (υδατοειδές υγρό).
Σε γλαύκωμα κλειστής γωνίας, η γωνία είναι κλειστή σε πολλές περιοχές ή στο σύνολο της, προκαλώντας αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης (Ε.Ο.Π.) των ματιών, λόγω αδυναμίας αποχέτευσης του υδατοειδούς υγρού που παράγεται συνεχώς μέσα στο μάτι. Η μεγάλη αύξηση της Ε.Ο.Π. οδηγεί σε βλάβη του οπτικού νεύρου και σε πιθανή απώλεια όρασης. Η άνοδος αυτή της πίεσης των ματιών μπορεί να συμβεί ξαφνικά ή σταδιακά. Υπάρχουν επίσης πρόδρομες μορφές της ασθένειας στην οποία η γωνία είναι κλειστή, αλλά η πίεση του οφθαλμού δεν είναι υψηλή και το οπτικό νεύρο δεν έχει επηρεαστεί ακόμη.
Πώς λειτουργεί η περιφερική ιριδοτομή με Laser;
Δημιουργεί μια οπή στην περιφερική άκρη της ίριδας (κοντά στην ρίζα της ίριδας), που οδηγεί σε διεύρυνση της γωνίας στην πλειοψηφία των περιπτώσεων. Αφού διευρυνθεί η γωνία από την εφαρμογή του Laser, η ροή του υδατοειδούς υγρού μέσα από το trabeculum βελτιώνεται, επειδή πλέον το trabeculum δεν καλύπτεται από την περιφέρεια της ίριδας.
Ποιοι είναι υποψήφιοι για ιριδοτομή με Laser;
Συνιστάται στα μάτια που έχουν στενή γωνία τουλάχιστον στο μισό μάτι. Αυτό καθορίζεται με μια εξέταση που γίνεται από τον οφθαλμίατρο στο ιατρείο και ονομάζεται γωνιοσκόπηση.
Τι πρέπει να περιμένω κατά τη διάρκεια της επεμβατικής θεραπείας με Laser;
Το μάτι συνήθως προετοιμάζεται μισή ώρα περίπου πριν από τη εφαρμογή του Laser με σταγόνες που προκαλούν μύση (κάνουν την κόρη μικρή). Λίγο πριν τη εφαρμογή του Laser τοποθετείται ένας φακός στην επιφάνεια του ματιού, μετά από ενστάλαξη αναισθητικού κολλυρίου και ακολουθεί η εφαρμογή του Laser. Η διαδικασία συνήθως διαρκεί 5-10 λεπτά και μερικοί ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν ένα στιγμιαίο ήπιο πόνο την στιγμή της διάτρησης της ίριδας.
Τι πρέπει να περιμένω μετά την εφαρμογή του Laser;
Υπάρχει προσωρινή θολερότητα της όρασης. Το μάτι μπορεί να είναι λίγο κόκκινο, να υπάρχει ευαισθησία στο φως και μπορεί επίσης να υπάρχει ένας ήπιος πονοκέφαλος λόγω των τοπικών κολλυρίων που χρησιμοποιήθηκαν για το κλείσιμο της κόρης πριν από την εφαρμογή του Laser. Η ενδοφθάλμια πίεση αξιολογείται συνήθως μετά από 1 – 2 ώρες και συνταγογραφούνται συνήθως για μερικές ημέρες αντιφλεγμονώδη κολλύρια.
Το Laser θα βελτιώσει την όραση μου;
Όχι. Η ιριδοτομή προορίζεται να διατηρήσει την όραση και να αποτρέψει την εμφάνιση ή την πρόοδο του γλαυκώματος.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι;
Οι δυνητικοί κίνδυνοι περιλαμβάνουν την αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης, την αιμορραγία στη θέση της ιριδοτομής και τη φλεγμονή, αλλά όλα αυτά είναι συνήθως παροδικά. Ουλοποίηση και κλείσιμο της ιριδοτομής μπορεί να συμβεί, ιδιαίτερα με το θερμικό Argon Laser, απαιτώντας την επανάληψη εφαρμογής Laser (συνήθως με Nd-YAG Laser). Πολύ σπάνια, αν η ιριδοτομή είναι μεγάλη και γίνει σε περιοχή που δεν καλύπτεται από το άνω βλέφαρο, αναφέρεται ότι ο ασθενής μπορεί μετά την ιριδοτομή να βλέπει διπλά. Γι΄ αυτό όλες οι ιριδοτομές θα πρέπει να γίνονται στο ανώτερο περιφερικό τμήμα της ίριδας ώστε να καλύπτονται από το άνω βλέφαρο.
Μπορεί η ιριδοτομή να κλείσει;
Ναι. Ουλοποίηση και κλείσιμο της ιριδοτομής μπορεί να συμβεί, ιδιαίτερα αν γίνει με θερμικό Laser όπως το Argon Laser. Γι΄ αυτό είναι προτιμότερο να γίνεται με μη θερμικό Laser, όπως το Nd-YAG Laser. Στις περιπτώσεις που λόγω ουλοποίησης κλείσει η ιριδοτομή, απαιτείται επανάληψη της εφαρμογής Laser (συνήθως με Nd-YAG Laser).
Τι συμβαίνει σε περίπτωση που η εφαρμογή του Laser δεν καταφέρει να ανοίξει την γωνία;
Στο 25% περίπου των περιπτώσεων μπορεί το Laser να μη καταφέρει να ανοίξει την γωνία. Ανάλογα με την περίπτωση, ορισμένοι ασθενείς ενδέχεται να χρειαστούν επανάληψη της εφαρμογής του Laser, φαρμακευτική θεραπεία ή χειρουργική επέμβαση.
Εάν πάσχω από γλαύκωμα, θα εξακολουθήσω να χρησιμοποιώ τα αντιγλαυκωματικά κολλύρια μου;
Ναι. Η ιριδοτομή με Laser δεν υποκαθιστά τα αντιγλαυκωματικά κολλύρια στις περισσότερες περιπτώσεις, εάν ο ασθενής βρίσκεται ήδη σε φαρμακευτική αγωγή πριν από την εφαρμογή του Laser.
Πόσο διαρκεί το αποτέλεσμα της ιριδοτομής;
Αν και η γωνία του προσθίου θαλάμου διευρύνεται μετά από την εφαρμογή του Laser, με την πάροδο της ηλικίας η γωνία μπορεί να μειωθεί πάλι, λόγω της αύξησης του πάχους του φακού (καταρράκτης). Αν ο σχηματισμός καταρράκτη κλείσει ξανά τη γωνία, μπορεί να απαιτηθεί εγχείρηση καταρράκτη.