ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Τι είναι και που οφείλεται η απόφραξη (θρόμβωση) φλέβας του αμφιβληστροειδή;
Οι αρτηρίες μεταφέρουν το αρτηριακό αίμα που περιέχει οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά από την καρδιά προς τους ιστούς. Αφού αποδοθούν το οξυγόνο και τα θρεπτικά συστατικά, οι φλέβες επιστρέφουν το αίμα (φλεβικό αίμα) πίσω στην καρδιά.
Με τον ίδιο τρόπο, οι αρτηρίες του αμφιβληστροειδή μεταφέρουν το αρτηριακό αίμα που περιέχει οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά στον αμφιβληστροειδή και οι φλέβες του αμφιβληστροειδή το απάγουν προς τους μεγαλύτερους φλεβικούς κλάδους και από εκεί στην καρδιά.
Απόφραξη φλέβας του αμφιβληστροειδή ονομάζεται η διακοπή της ροή του αίματος από τον αμφιβληστροειδή προς την καρδιά, επειδή έχει σχηματιστεί ένας θρόμβος αίματος στο εσωτερικό της φλέβας ο οποίος 
εμποδίζεi την ροή του αίματος μέσα στη φλέβα.
Διακρίνουμε δύο τύπους απόφραξης φλέβας του αμφιβληστροειδή: Την απόφραξη της κεντρικής φλέβας του αμφιβληστροειδή που βρίσκεται στο οπτικό νεύρο και την απόφραξη ενός κλάδου (περιφερική ή κλαδική απόφραξη) της κεντρικής φλέβας
Η απόφραξη της κεντρικής φλέβας του αμφιβληστροειδή οφείλεται συνήθως στην πίεση της φλέβας από μια σκληρή (ανελαστική) κεντρική αρτηρία του αμφιβληστροειδή (λόγω αρτηριοσκλήρυνσης) και τον σχηματισμό θρόμβου.
Αντίστοιχα η απόφραξη ενός κλάδου της κεντρικής φλέβας, οφείλεται συνήθως στην πίεση ενός κλάδου της κεντρικής αρτηρίας σε ένα κλάδο της κεντρικής φλέβας. Αυτό συμβαίνει στα σημεία που διασταυρώνονται οι αρτηριακοί κλάδοι με τους φλεβικούς.
Άλλη αιτία απόφραξης της κεντρικής φλέβας είναι η φλεγμονή των κεντρικών αγγείων του αμφιβληστροειδή.
Η στάση και η συμφόρηση του αίματος στον αμφιβληστροειδή έχει σαν αποτέλεσμα την ισχαιμία του (έλλειψη οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών), την εκδήλωση αιμορραγιών και την εξίδρωση υγρών (οίδημα) εντός του αμφιβληστροειδούς.
Ποιες είναι οι επιπλοκές της απόφραξης της φλέβας του αμφιβληστροειδή;
Οι κυριότερες επιπλοκές της απόφραξης της φλέβας του αμφιβληστροειδή είναι το οίδημα της ωχράς κηλίδας, η ανάπτυξη παθολογικών νεοαγγείων και το νεοαγγειακό γλαύκωμα.
Οίδημα της ωχράς κηλίδας. Οφείλεται στην διαρροή υγρών στοιχείων του αίματος εντός της κεντρικής περιοχής του αμφιβληστροειδούς που καλείται ωχρά κηλίδα. Η πάχυνση (οίδημα) της ωχράς προκαλεί δυσλειτουργία της περιοχής αυτής με αποτέλεσμα η κεντρική όραση να γίνεται θολή και η ικανότητα να διακρίνει ο ασθενής λεπτομέρειες χάνεται.
Ανάπτυξη παθολογικών νεοαγγείων. Η ισχαιμία που προκαλείται από την διαταραχή της κυκλοφορίας του αίματος στην περιοχή της φλεβικής απόφραξης, οδηγεί στην ανάπτυξη νέων τριχοειδών αγγείων, τα οποία όμως δεν έχουν καλό τοίχωμα και αιμορραγούν εύκολα μέσα στο υαλοειδές (την διαφανή ουσία, σαν ζελέ, που γεμίζει την κοιλότητα στο πίσω τμήμα του ματιού). Οι αιμορραγίες αυτές γίνονται αντιληπτές ως «μυγάκια» ή μεγάλα «σύννεφα». Σε πιο προχωρημένα στάδια τα παθολογικά αγγεία μπορούν να προκαλέσουν έλξεις στον αμφιβληστροειδή και τελικά αποκόλληση του αμφιβληστροειδή.
Νεοαγγειακό γλαύκωμα. Σε σοβαρές περιπτώσεις ισχαιμίας του αμφιβληστροειδή, τα παθολογικά νεοαγγεία μπορούν να αναπτυχθούν και στο μπροστινό μέρος του ματιού, με αποτέλεσμα την μεγάλη και επώδυνη αύξηση της πίεσης του ματιού, την δημιουργία δηλαδή νεοαγγειακού γλαυκώματος.
Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση της απόφραξης της φλέβας;
- σακχαρώδης διαβήτης
- υπέρταση
- υπερλιπιδαιμία
- κάπνισμα
- διαταραχές πηκτικότητας του αίματος
- νοσήματα που προκαλούν φλεγμονή των αγγείων (π.χ. σαρκοείδωση, ερυθηματώδης λύκος)
- γλαύκωμα
Οι ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με απόφραξη φλέβας στο ένα μάτι, έχουν αυξημένο κίνδυνο (περίπου 10%) να εμφανίσουν απόφραξη φλέβας και στο άλλο μάτι στα επόμενα 5 χρόνια.
Ποια είναι τα συμπτώματα της απόφραξης της φλέβας του αμφιβληστροειδή;
Η αιφνίδια μείωση της όρασης είναι το μοναδικό σύμπτωμα. Είναι μεγαλύτερη στην απόφραξη της κεντρικής φλέβας του αμφιβληστροειδή. Στην απόφραξη κλάδου φλέβας, όταν το οίδημα δεν περιλαμβάνει ακόμα την περιοχή της ωχράς, ο ασθενής μπορεί να βλέπει θαμπά σε κάποιο τμήμα του οπτικού του πεδίου, χωρίς να έχει μείωση της κεντρικής του όρασης.
Πώς γίνεται η διάγνωση της απόφραξης της φλέβας του αμφιβληστροειδή;
Η διάγνωση γίνεται με την βυθοσκόπηση (εξέταση του αμφιβληστροειδή μετά από ενστάλαξη κολλυρίου που διαστέλλει τη κόρη. Η κλινική εικόνα με τα αποφραγμένα αγγεία και τις αιμορραγίες στον αμφιβληστροειδή που μοιάζουν με φλόγες είναι χαρακτηριστική.
Μπορεί να χρειαστεί όμως και συμπληρωματικός έλεγχος, με ειδικές εξετάσεις όπως είναι η φλουοροαγγειογραφία (ή μια νεώτερη εξέταση η Angio-OCT) και η οπτική τομογραφία συνοχής (OCT).
Η φλουοροαγγειογραφία και η Angio-OCT χρησιμοποιούνται προκειμένου να διαπιστωθεί η έκταση των ισχαιμιών και η ανάπτυξη παθολογικών νεοαγγείων στον αμφιβληστροειδή. Η οπτική τομογραφία συνοχής (OCT) χρησιμοποιείται προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχει οίδημα στην ωχρά κηλίδα.
Ποια είναι η θεραπεία της απόφραξης της φλέβας του αμφιβληστροειδή;
Δεν υπάρχει μέχρι σήμερα θεραπεία της απόφραξης της φλέβας του αμφιβληστροειδή, αλλά αντιμετώπιση των επιπλοκών της.
Η όραση μπορεί να βελτιωθεί από μόνη της σε μερικά μάτια που είχαν απόφραξη φλέβας του αμφιβληστροειδή. Οι αιμορραγίες και το οίδημα στον αμφιβληστροειδή, που επηρεάζουν την όραση, υποχωρούν σιγά-σιγά καθώς μέχρι την λύση του θρόμβου και το άνοιγμα ξανά της φλέβας, αναπτύσσεται παράπλευρη κυκλοφορία για να μεταφέρει το φλεβικό αίμα.
Περίπου το 1/3 των ασθενών εμφανίζει κάποια βελτίωση, περίπου στο 1/3 των ασθενών η μείωση της όρασης παραμένει η ίδια, και περίπου στο 1/3 των ασθενών η όραση βελτιώνεται σταδιακά, αλλά πολύ αργά και μπορεί χρειαστεί ένας χρόνος ή και περισσότερα χρόνια για να βελτιωθεί η όραση.
Μέχρι τότε είναι αναγκαίο να αντιμετωπιστούν οι επιπλοκές της πάθησης, δηλαδή το οίδημα της ωχράς κηλίδας και η ανάπτυξη παθολογικών νεοαγγείων.
- Αν υπάρχει εκτεταμένη ισχαιμία στον αμφιβληστροειδή ή αν έχουν αναπτυχθεί νεοαγγεία θα χρειαστεί φωτοπηξία με Laser ή ενδοϋαλοειδική ένεση φαρμάκου αντι-VEGF.
- Για το οίδημα της ωχράς μπορεί να χρειαστεί ενδοϋαλοειδική ένεση φαρμάκου αντι-VEGF ή εστιακή φωτοπηξία με Laser και σε ανθεκτικές περιπτώσεις ενδοϋαλοειδική ένεση κορτιζόνης.
- Σε περιπτώσεις αιμορραγίας στο υαλοειδές ή ελκτικής αποκόλλησης του αμφιβληστροειδή μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική θεραπεία (υαλοειδεκτομή)