ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Tι είναι η ερπητική κερατίτιδα;
Είναι η προσβολή του κερατοειδή από ιούς της οικογένειας των ερπητοϊών και ειδικότερα από τον ιό του απλού έρπητα Ι και ΙΙ (HSV-1 και HSV-2) και τον ιό του έρπητα ζωστήρα – ανεμευλογιάς (VZV).
- Ο τύπος Ι (HSV-1) είναι η πιο κοινός και κυρίως μολύνει το πρόσωπο, προκαλώντας φυσαλιδώδη εξανθήματα συχνότερα στα χείλια.
- Ο τύπος ΙΙ (HSV-2) είναι η σεξουαλικά μεταδιδόμενη μορφή του έρπητα, που μολύνει τα γεννητικά όργανα. Ενώ και οι δύο τύποι (HSV-1 και HSV-2) μπορούν να προκαλέσουν μόλυνση στο μάτι, ο τύπος Ι (HSV-1) είναι μακράν η πιο συχνή αιτία μολύνσεων των ματιών από έρπητα.
- Ο ιός του έρπητα ζωστήρα – ανεμευλογιάς (VZV) είναι υπεύθυνος για την πρόκληση ανεμευλογιάς στα παιδιά και έρπητα ζωστήρα στους ενήλικες.
Η ερπητική κερατίτιδα είναι συχνή, εκδηλώνεται σε όλες τις ηλικίες και μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στο μάτι. Οι ερπητοϊοί κατά κανόνα προσβάλλουν το ένα μόνο μάτι και εξαιρετικά σπάνια και τα δύο.
Πώς μεταδίδεται ο ιός του έρπητα στα μάτια μας;
Ο έρπητας τύπου Ι είναι πολύ μεταδοτικός και συνήθως μεταδίδεται με την επαφή με το δέρμα κάποιου που έχει τον ιό. Σχεδόν όλοι – περίπου το 90% του πληθυσμού – εκτίθενται στον ιό του απλού έρπητα Τύπου Ι, συνήθως κατά την παιδική ηλικία. Μετά την αρχική μόλυνση, ο ιός βρίσκεται σε αδρανή κατάσταση και ζει στα νευρικά κύτταρα του δέρματος ή του ματιού. Η επανενεργοποίηση μπορεί να πυροδοτηθεί από:
- άγχος
- έκθεση στον ήλιο
- άλλη έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία (π.χ. τεχνητό μαύρισμα – Solarium)
- πυρετό
- τραύμα στο σώμα (τραυματισμός, ή χειρουργική επέμβαση)
- εμμηνόρροια
- ορισμένα φάρμακα
Μόλις έρθει σε επαφή με το μάτι ο ιός του απλού έρπητα, συνήθως μολύνει τα βλέφαρα, τον επιπεφυκότα και τον κερατοειδή χιτώνα. Μπορεί επίσης να μολύνει και το εσωτερικό του ματιού. Ωστόσο, αυτό είναι πολύ λιγότερο συχνό.
Ποιες είναι οι μορφές της ερπητικής κερατίτιδας;
Η ερπητική κερατίτιδα από τον ιό HSV-1 και HSV-2 ανάλογα με το μέρος του κερατοειδή που προσβάλλεται διακρίνεται σε:
- Επιθηλιακή ή δενδριτική ερπητική κερατίτιδα, που είναι η πιο επιφανειακή μορφή και καλύτερης πρόγνωσης. Ονομάζεται έτσι γιατί προκαλεί μια βλάβη στον κερατοειδή που έχει τη χαρακτηριστική μορφή κλαδιού δένδρου (δενδριτικό έλκος).
- Ερπητική κερατίτιδα του στρώματος του κερατοειδή, που είναι βαθύτερη και διακρίνεται στην λοιμώδη προσβολή (Νεκρωτική στρωματική κερατίτιδα) που οφείλεται σε απευθείας προσβολή του στρώματος από τον ιό και την μη λοιμώδη (Άνοση στρωματική κερατίτιδα ή διάμεση κερατίτιδα) που οφείλεται σε ενδοστρωματική φλεγμονή από αντίδραση αντιγόνου – αντισώματος. Η νεκρωτική στρωματική κερατίτιδα έχει την πιο κακή πρόγνωση.
- Ενδοθηλίτιδα, που είναι η πιο βαθιά και οφείλεται στην προσβολή του ενδοθηλίου του κερατοειδή από τον ιό, με αποτέλεσμα οίδημα του κερατοειδή και θόλωση της όρασης.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ερπητικής κερατίτιδας;
Τα συμπτώματα της ερπητικής κερατίτιδας συνήθως περιλαμβάνουν:
- Πόνο
- Ερυθρότητα
- Εξανθήματα
- Θολή όραση
- Δακρύρροια
- Βλεννώδεις εκκρίσεις
- Ευαισθησία στο φως
- Πονοκέφαλος, αντίληψη κύκλων γύρω από τα φώτα (όταν προκληθεί μεγάλη αύξηση της πίεσης στο μάτι)
Στην VZV κερατίτιδα υπάρχουν ή έχουν προηγηθεί επώδυνες φυσαλίδες στο δέρμα του μετώπου, των βλεφάρων και της μύτης.
Ποια είναι η εξέλιξη της ερπητικής κερατίτιδας;
Αν μείνει χωρίς θεραπεία, η ερπητική κερατίτιδα μπορεί να προκαλέσει μόνιμη θόλωση του κερατοειδή ή ακόμα και είσοδο παθολογικών αγγείων στο στρώμα του κερατοειδή (νεοαγγεία) και απώλεια της διαφάνειας του. Στις περιπτώσεις αυτές και αν η όραση εμποδίζεται ίσως χρειαστεί μεταμόσχευση κερατοειδή.
Η ήπια επιφανειακή επιθηλιακή ερπητική κερατίτιδα συνήθως θεραπεύεται χωρίς να αφήσει θόλωση (ή ελάχιστη ουλοποίηση) στον κερατοειδή και διαρκεί 1-2 εβδομάδες. Ωστόσο, εάν προσβληθούν τα βαθύτερα στρώματα κερατοειδούς, η λοίμωξη μπορεί να οδηγήσει σε ουλές του κερατοειδούς, απώλεια της όρασης και μερικές φορές ακόμα και τύφλωση.
Πώς αντιμετωπίζεται η ερπητική κερατίτιδα;
Η θεραπεία της ερπητικής κερατίτιδας εξαρτάται από τη σοβαρότητα της. Η ήπια λοίμωξη (επιθηλιακή μορφή HSV κερατίτιδας) τυπικά αντιμετωπίζεται με τοπικά και μερικές φορές από του στόματος αντι-ιικά φάρμακα.
Όταν υπάρχει φλεγμονή και οίδημα του στρώματος του κερατοειδή (προσβολή του στρώματος από τον HSV και VZV), εκτός από τη θεραπεία με αντι-ιικά φάρμακα, απαιτείται και η λήψη κορτιζονούχων φαρμάκων (τοπικά ή από το στόμα).
Υποτροπιάζει η ερπητική κερατίτιδα;
Η ερπητική κερατίτιδα συνήθως υποτροπιάζει. Οι υποτροπή μπορεί να γίνει σύντομα, ή μετά από πολλά χρόνια. Δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για τον έρπητα. Από την στιγμή που θα μπει ο ιός στο σώμα σας, δεν μπορείτε να τον ξεφορτωθείτε. Ωστόσο, από την στιγμή που θα εμφανιστεί κερατίτιδα, υπάρχουν μερικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αποτρέψετε τις υποτροπές:
- Εάν έχετε ενεργό έρπητα στα χείλια, προσπαθήστε να μη τον μεταφέρετε στα μάτια σας (μην αγγίζετε τα μάτια σας).
- Μη χρησιμοποιείτε κολλύρια κορτιζόνης, χωρίς παράλληλη χρήση αντι-ιικών φάρμακων. Τα κολλύρια κορτιζόνης μειώνουν την αποτελεσματικότητα του ανοσοποιητικού συστήματος του οφθαλμού.
- Σταματήστε να φοράτε φακούς επαφής, εάν έχετε συνέχεια υποτροπές ερπητικής κερατίτιδας.
- Επικοινωνήστε όσο το δυνατόν γρηγορότερα με τον οφθαλμίατρο εάν τα συμπτώματα οφθαλμικού έρπητα εμφανιστούν πάλι.
Όταν οι υποτροπές της κερατίτιδας είναι συχνές (περισσότερες από 2 φορές το χρόνο) τότε μπορεί να χρησιμοποιηθεί αντιερπητικό χάπι προφυλακτικά για μεγάλο χρονικό διάστημα (ίσως και εφ’ όρου ζωής).